Oświetlenie awaryjne (ang. emergency lighting) – oświetlenie przeznaczone do stosowania podczas awarii zasilania urządzeń do oświetlenia podstawowego. Podstawowym zagadnieniem oświetlenia awaryjnego jest oświetlenie drogi dla szybkiego i bezpiecznego wyjścia z budynku w czasie awarii oświetlenia podstawowego. Oprawy oświetlenia awaryjnego są zasilane ze żródła niezależnego od żródła zasilania
oświetlenia podstawowego.
Istnieje mnóstwo lokalnych przepisów elektrotechnicznych i budowlanych należących projektowania, instalacji i inspekcji urządzeń oświetlenia awaryjnego. Istnieją także europejskie i ogólnoświatowe, ujednolicone normy jasno określające wymagania w tym zakresie. Osoby za drzwi przeciwpożarowe odpowiedzialne za planowanie, instalację i użytkowanie budynków powinny stosować się do wszystkich obowiązujących przepisów w danym kraju. Przepisy, rozporządzenia i normy zawierają szereg wytycznych określających rodzaj oraz zastosowanie właściwego oświetlenia awaryjnego w budynku w zależności od jego przeznaczenia, powierzchni, ilości kondygnacji itp.
Według normy PN-EN 13201 oświetlenie awaryjne jest ogólnym określeniem kilku specyficznych odmian oświetlenia:
- oświetlenie awaryjne: Oświetlenie przeznaczone do oświetlenie awaryjnestosowania podczas awarii zasilania urządzeń do oświetlenia podsawowego.
- droga ewakuacyjna: Droga przeznaczona do ewakuacji w przypadku zagrożenia.
- oświetlenie ewakuacyjne: Część oświetlenia awaryjnego zapewniająca bezpieczne opuszczenie zagrożonego miejsca lub umożliwiająca uprzednie podjęcie próby zakończenia potencjalnie niebezpiecznego procesu.
- oświetlenie drogi ewakuacyjnej: Część oświetlenia ewakuacyjnego mająca na celu zapewnienie, że droga ewakuacyjna będzie jednoznacznie zidentyfikowana i wykorzystana bezpiecznie do ewakuacji.
- oświetlenie strefy otwartej oddymianie (w pewnych krajach znane jako oświetlenie antypaniczne): Część oświetlenia ewakuacyjnego stosowana w celu uniknięcia paniki oraz umożliwienia dotarcia do miejsca, z którego droga ewakuacyjna może być rozpoznana.
- oświetlenie strefy wysokiego ryzyka: Część oświetlenia ewakuacyjnego stosowana dla bezpieczeństwa osób biorących udział w potencjalnie niebezpiecznym procesie lub znajdujących się w potencjalnie niebezpiecznej sytuacji, a także umożliwiająca właściwe zakończenie działań w sposób bezpieczny dla wszystkich osób w niej przebywających.
- oświetlenie rezerwowe: Część oświetlenia awaryjnego umożliwiająca kontynuację normalnych czynności w sposób niezmieniony. IEC 50 – Dział 845
- wyjście awaryjne: Wyjście przewidziane do użytku podczas zagrożenia.
- znak bezpieczeństwa: Znak przekazujący ogólną informację dotyczącą bezpieczeństwa, uzyskaną przez kombinację barwy, kształtu oraz szczegółową informację dotyczącą bezpieczeństwa przez dodanie symbolu graficznego lub tekstu. ISO 3864:1984
- znak bezpieczeństwa oświetlony zewnętrznie: Znak oświetlony (gdy jest to wymagane) przez zewnętrzne źródło światła.
- znak bezpieczeństwa oświetlony wewnętrznie: Znak oświetlony (gdy jest to wymagane) przez wewnętrzne źródło światła.
GDZIE NALEŻY STOSOWAĆ OŚWIETLENIE AWARYJNE ?
Odpowiednie warunki ewakuacji z zagrożonego miejsca polegają na zapewnieniu drogi ewakuacyjnej natomiast zabezpieczeniu oświetlenia awaryjnego.
Instalacje oświetlenia awaryjnego muszą być wykonane w każdym budynku dla klasie zagrożenia ludzi:
- na drogach ewakuacyjnych prowadzących z tej strefy
- na zewnątrz budynku (stąd wymagana konieczność oświetlenia przestrzeni na zewnątrz za ostatnim wyjściem ewakuacyjnym).
Każdy budynek w którym zanikanie napięcia może spowodować zagrożenie zdrowia lub życia, ale również zagrożenie środowiska lub duże straty materialne należy zasilić co najmniej z dwu niezależnych, samoczynnie załączających się źródeł energii oraz wyposażyć w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne).
W jakich pomieszczeniach należy stosować oświetlenie awaryjne? (RMI § 181.3 pkt 1)
- w pomieszczeniach kin, teatrów i filharmonii oraz innych sal widowiskowych
- w pomieszczeniach audytoriów, sal konferencyjnych, lokali rozrywkowych oraz sal sportowych przeznaczonych dla ponad 200 osób
- w pomieszczeniach wystawowych w muzeach
- w pomieszczeniach o powierzchni ponad 1.000m2
- w garażach oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym
- w pomieszczeniach o powierzchni ponad 2.000m2 w budynkach zdatności publicznej i zamieszkania zbiorowego
Na jakich wybiegach ewakuacyjnych należy stosować oświetlanie ewakuacyjne?
- na drogach ewakuacyjnych z wszystkich ww. pomieszczeń stosować oświetlenie awaryjne,
- oświetlenie awaryjne należy stosować na drogach ewakuacyjnych oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,
- oświetlenie awaryjne należy stosować na drogach ewakuacyjnych w szpitalach i innych budynkach, gdzie znajdują się osoby o ograniczonej zdolności poruszania się o własnych siłach,
- oświetlenie awaryjne należy również stosowa na drogach ewakuacyjnych w wysokich i wysokościowych budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego.
Czas postępowania oświetlenia ewakuacyjnego winien wynosić co najmniej 2 godziny.
Oświetlenie awaryjne
